KUFUTA USAJILI NA KUDHIBITI MATUMIZI YA BAADHI YA DAWA ZA BINADAMU

MAMLAKA YA CHAKULA NA DAWA

TAARIFA KWA VYOMBO VYA HABARI

KUFUTA USAJILI NA KUDHIBITI MATUMIZI YA BAADHI YA DAWA ZA BINADAMU

1.    Mamlaka ya Chakula na Dawa ni wakala wa Serikali chini ya Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii yenye jukumu la kudhibiti usalama, ubora na ufanisi wa chakula, dawa, vipodozi na vifaa tiba.

2.    Mamlaka imeweka mifumo mbalimbali ya udhibiti ikiwa ni pamoja na mifumo ya tathmini na usajili, ukaguzi, uchunguzi wa kimaabara, ufuatiliaji wa usalama wa dawa (pharmacovigilance) na ufuatiliaji wa ubora wa dawa kwenye soko (post-marketing surveillance).

3.    Mamlaka inapenda kuutaarifu umma kuwa kupitia mifumo ya ufuatiliaji wa usalama na ubora wa dawa imebaini uwepo wa dawa duni kwenye soko, zenye madhara na zisizofaa kwa matumizi ya binadamu.

4.    Kufuatia hali hiyo, Mamlaka imefuta usajili wa aina tano (5) za dawa za binadamu  kama ifuatavyo:-

Na.	Aina ya Dawa	Hatua iliyochukuliwa	Sababu za kuchukua hatua
i.	Dawa ya kutibu “fungus” ya vidonge na kapsuli aina ya Ketoconazole	Kufuta usajili na kuzuia uingizaji, usambazaji, uuzaji na matumizi	Kusababisha madhara hatarishi katika ini kwa watumiaji (liver toxicity)
ii.	Dawa ya kutibu malaria ya maji na vidonge aina ya Amodiaquine (Monotherapy)	Kufuta usajili na kuzuia uingizaji, usambazaji, uuzaji na matumizi	·         Mabadiliko ya Mwongozo wa Kisera wa Kupima na Kutibu Malaria wa mwaka 2013, Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii. ·         Amodiaquine ikitumika peke yake (monotherapy) inaleta usugu wa  vimelea vya malaria lakini  itaendelea kutumika kama dawa ya mseto pamoja na “Artesunate”.
iii.	Dawa za kutibu mafua na kikohozi za maji, vidonge na kapsuli zenye kiambato hai aina ya Phenylpropanolamine	Kufuta usajili na kuzuia uingizaji, usambazaji, uuzaji na matumizi	Madhara hatarishi kwa watumiaji kama vile kiharusi (hemorrhagic stroke)
iv.	Dawa ya kuua bakteria ya sindano aina ya Chloramphenicol Sodium Succinate inayotengenezwana kiwanda cha Lincoln Pharmaceuticals Ltd, India	·      Kufuta usajili na kuzuia uingizaji, usambazaji, uuzaji na matumizi ·      Dawa zenye kiambata hai aina ya Chloramphenicol za makampuni mengine zinafanyiwa tathmini na ikibainika zina madhara zitaondolewa kwenye soko.	Madhara hatarishi kwa watumiaji kama vile kushindwa kupumua na kupoteza fahamu (difficulty in breathing and loss of consciousness)
v.	Dawa ya kuua bakteria ya maji na kapsuli aina ya Cloxacillin	·      Kufuta usajili na kuzuia uingizaji ·      Dawa hii imeanza kuondolewa kwenye soko (phasing out)	Kiwango cha  kiambato hai hupungua kabla ya muda wa matumizi kumalizika (loss of potency before expiry date)

5.    Vile vile, Mamlaka imebadili na kudhibiti zaidi matumizi ya dawa nne (4) kama ifuatavyo:-

Na	Aina ya Dawa	Hatua iliyochukuliwa	Sababu za kuchukua hatua
i.	Dawa ya kutibu malaria ya vidonge yenye mchanganyiko wa Sulphadoxine na Pyrimethamine(SP)	·       Kubadili matumizi kutoka tiba ya malaria na kuwa kinga ya malaria kwa kinamama wajawazito ·       Watengenezaji wamejulishwa na wamebadili lebo za dawa hizo	Mabadiliko ya Mwongozo wa kisera wa Kupima na Kutibu Malaria wa mwaka 2013, Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii
ii.	Dawa aina ya Kanamycin, Amikacin na Levofloxacin	Kudhibiti matumizi kwa kuruhusu dawa hizi kutumika kwa ajili ya ugonjwa wa kifua kikuu katika hospitali, vituo vya afya na zahanati tu	Kuzuia usugu wa vimelea vya bakteria vya ugonjwa wa kifua kikuu

6.    Kutokana na maamuzi haya, Mamlaka inatoa maelekezo yafuatayo kwa watoa huduma za afya:

a.            Kuacha kutoa kwa wagonjwa dawa zilizofutiwa usajili yaani Ketoconazole, Amodiaquine (inapotumika yenyewe - monotherapy), Phenylpropanolamine na Chloramphenicol Succinate Injection ya Lincoln Pharmaceuticals Ltd., India na badala yake wazirudishe kwa wasambazaji wa dawa hizo.

b.            Kusimamia mabadiliko ya matumizi ya dawa aina ya SP ili ziweze kutumika kwa kinamama wajawazito tu na dawa aina ya Kanamycin, Amikacin na Levofloxacin  zitumike kwa wagonjwa wa kifua kikuu tu kwenye hospitali, vituo vya afya na zahanati.

c.            Kuendelea  kutoa dawa aina ya Cloxacillin hadi hapo itakapomalizika kwenye soko kwa sababu matoleo (batches) yaliyopo yameshapimwa na kuthibitishwa kuwa yanakidhi vigezo vya ubora.

7.    Tunawahakikishia watoa huduma za afya na wananchi kwamba kuondolewa katika soko kwa dawa zilizofutiwa usajili hakutaathiri tiba kwa kuwa zipo dawa mbadala zinazoweza kutibu magonjwa yanayotibiwa na dawa hizi.

8.    Tunawakumbusha watengenezaji na wasambazaji wa dawa kuhakikisha kwamba wanatengeneza dawa zinazokidhi vigezo vya  usalama, ubora na ufanisi kwa mujibu wa Sheria ya Chakula, Dawa na Vipodozi, Sura 219.  Wale wote watakaobainika kuingiza na kusambaza dawa zilizofutiwa usajili watachukuliwa hatua kali za kisheria.

9.    Tunawashukuru watalaam wa afya na wananchi kwa ujumla kwa kuendelea kutoa taarifa za madhara na ubora wa dawa zilizo kwenye soko kwani kwa kufanya hivyo wananchi watajikinga na madhara yatokanayo na matumizi ya dawa na kuwa na afya njema.

10.  Tunawashukuru wanahabari kwa ushirikiano mkubwa ambao mmekuwa mkiuonesha katika kutoa taarifa zinazohusu masuala ya udhibiti wa ubora na usalama wa chakula, dawa, vipodozi na vifaa tiba na tunaomba muendeleze ushirikiano huo.

Imetolewa na;

Mkurugenzi Mkuu,

Mamlaka ya Chakula na Dawa,

S.L.P 77150,

  Dar es Salaam.

Simu: +255 22 2452108/2450512/2450751/658 445222/777 700 002

Nukushi: +255 22 2450793

Baruapepe: info@tfda.or.tz

Tovuti: www.tfda.or.tz